Danışma Hattı : 0342 502 4 777

Spermogram (Semen Analizi, Sperm Testi, Erkekte Kısırlık Tetkikleri

İnfertilite
Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ) İnfertilite (kısırlık) tanımlamasını “en az bir yıl süreyle çiftlerin korunmasız olarak cinsel ilişkide bulunmalarına rağmen çocuk sahibi olamamaları” olarak yapmaktadır.
İnfertilite olgularının yaklaşık yarısı erkeğe bağlı olduğundan iyi bir semen analizi kaçınılmazdır.
Erkek fertilite (verimlilik) kapasitesinin değerlendirilmesinde yapılan ilk ve en önemli laboratuvar testi spermiyogramdır. Bu test; semenin volümü (meninin hacmi), rengi, pH'sı, likefaksiyon süresi (erime süresi), viskozitesi, spermlerin sayısı, hareketlilik oranı ve kısmen morfolojisi (şekli) hakkında bilgi verir.
 
Erkek üreme potansiyelini değerlendiren “spermiyogram” bu konuda deneyimli olan uzman ve teknisyenlerce, tecrübeli ve akredite merkezlerde yapılmalıdır.
SEMEN NUMUNESİNİN TOPLANMASI
-Ortam sıcaklığının semende oluşturacağı  değişiklikleri kısıtlamak için numunenin laboratuvar bünyesindeki özel bir odada verilmesi sağlanmalıdır.
SPERM ODASI RESMİ KONULACAK İKİ ADET**
-Numune; en az 3, en fazla 5 gün cinsel perhizden sonra kabul edilir.
Spermiyogram, Makroskobik ve Mikroskobik  olmak üzere iki aşamada yapılmaktadır.
İlk makroskobik değerlendirme; likefaksiyondan (erime, sıvılaşma) hemen sonra basit inspeksiyonla başlatılır.
LİKEFAKSİYON
Semen, numune kabında yarı katı kitle şeklindedir. Semen, içerisindeki proteolitik enzimler vasıtasıyla likefiye olmaya (incelmeye, sıvılaşmaya) başlar.
Genellikle 15-30 dakika içerisinde normal bir semen likefiye olur. Eğer semen 30 dakika içerisinde likefiye olmazsa bir 30 dakika daha beklenir.
Likefiye olmuş normal bir semen numunesi homojen ve opalesan bir görünüme sahiptir. Sperm konsantrasyonu çok düşük olduğunda daha az opak görülebilir. Eğer semen eritrosit içeriyorsa kırmızı-kahverengi renk alabilir.
VİSKOZİTE
Semenin kıvamıdır. Viskozitesi artmış semen; prostatit ve vezikülit gibi enfeksiyonların habercisi olabilir.
pH
Semen pH’sı esas olarak asidik prostatik sekresyon ve alkalen seminal vezikül sekresyonlarının farklı pH değerleri arasındaki dengeyi yansıtır.
Normal değeri Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 7.2 ile 8.0 arasındadır.
SEMEN VOLÜMÜ, SEMEN MİKTARI
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre en alt referans sınırı 1.5 ml’dir.
Bu belirlemelerden sonra spermiyogramda 2. aşamaya geçilir ve ilk mikroskobik inceleme yapılır.
İlk mikroskobik incelemede:
1-       Sperm Hareketliliği,
2-       Sperm Sayısı,
3-       Sperm Morfolojisi,(BKZ: KRUGER KRİTERLERİNE GÖRE SPERM MORFOLOJİSİ)
4-       Yuvarlak Hücre Tayini (Lökosit, eritrosit, immatür germ hücreleri)
5-        Bakteri, sperm aglütinasyon ve agregasyonlarının varlığı belirlenir.
 
SPERM SAYISI
Bir ejakülattaki toplam sperm sayısı ve sperm konsantrasyonu, gebelik oranıyla ilişkili olup gebe kalmanın belirleyici faktörlerindendir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre alt referans sınırı:
Ejakülattaki sperm konsantrasyonu için: 15 milyon spermatozoit/ml.
Ejakülattaki “toplam” sperm sayısı için: 39 milyon spermatozoittir. (Sperm konsantrasyonunun, semen hacmi ile çarpılması ile bulunur.)
 
SPERM HAREKETLİLİĞİ (MOTİLİTE)
Spermin hareketlilik derecesinin belirlenmesidir ve ileri hareketlilik derecesi gebelik oranıyla ilişkilidir.
DSÖ’ye göre Alt referans sınırı:
Toplam Hareketlilik için: %40
İleri Hareketlilik için %32’dir.
ASTENOZOOSPERMİ Sperm Hareket Bozukluğu anlamına gelir ve motil sperm yüzdesinde ya da ileri hareketli sperm yüzdesinde veya her ikisinde de azalmayı ifade eder.
SPERM MORFOLOJİSİ (Kruger Kriterlerine Göre Sperm Morfolojisi)
Dünya Sağlık Örgütü rutin semen analizinde en önemli parametreleri şöyle sıralamıştır:
-KONSANTRASYON (SPERM SAYISI)
-MOTİLİTE (HAREKETLİLİK)
-MORFOLOJİ.
 
SPERM MORFOLOJİSİ( KRUGER TESTİ, KRUGER KRİTERLERİNE GÖRE SPERM MORFOLOJİSİ NEDİR ?)
 En kısa tanımıyla spermlerin şekillerinin yani yapılarının (morfolojilerinin), özel boyalarla boyanarak, mikroskopta 1000 kez büyütülüp incelenmesidir.
İlk kez Kruger ve Menkveld isimli araştırmacıların dikkat çektiği bu kriterler sperm fertilizasyon potansiyelini belirlemede en sık başvurulan yöntem haline gelmiştir.
RESİM KOYULACAK **
Normal ve normale yakın morfolojiye sahip sperm hücrelerinin seçilmesi, infertilite tedavisinde son derece önemlidir. Bu kriterler ile baş, akrozom, çekirdek, boyun, kuyruk ve orta parça anormallikleri değerlendirilmektedir.
 
Örneğin;
-Akrozom; spermin yumurtaya girmesi için gerekli enzimleri içeren önemli bir bölge olduğundan, akrozom anormallikleri spermin yumurtaya bağlanmasında sorun yaratır.
- Globozospermia, akrozom yokluğu anlamına gelmektedir ki böyle anomaliye sahip spermlerin dölleme kabiliyeti yoktur.
- Çekirdek anormallikleri, DNA içerik bozukluğu anlamına gelmektedir. Bu da sağlıklı bir embriyo gelişimini engellemektedir.
-Orta parça, mitokondrilerin olduğu önemli bir kısımdır. Buradaki anormallikler, enerji desteğinin noksanlığına neden olmaktadır. Bu durum hareketliliği direkt etkilemektedir.
- Kuyruk, spermin hareketliliğini ve dikliğini sağlayan bölüm olduğundan kuyruktaki anormallikler, sperm hareketini kısıtlayıcı etkiye sahiptir. Spermin kuyruğu sperm başının tam ortasından çıkmadığında yani aksı bozuk olduğunda spermin ileri yönde hareket yeteneği düşmektedir.
 
Sperm morfolojisindeki bozukluklar teratozoospermi olarak ifade edilir.
 
 
Merkezimizde tespit ettiğimiz globoospermia defektine ait görüntü örneğidir.
 RESİM GLOBOZOOSPERMİ ***
SPERM YIKAMA İŞLEMİ
Bu işlem için kullanılan 2 yöntem vardır:
1-Swim-up (Yüzdürme) Tekniği
2-Dansite Gradient (Çöktürme) Yöntemi
Merkezimizde semen numunesinin yıkanarak hazırlanmasında  Standart Swim-up (Yüzdürme) Tekniği kullanılmaktadır. Yıkama işlemi ortalama 4 saat sürmektedir.
Bu yöntem ile Aşılama (IUI), Tüp Bebek (IVF) ve Mikroenjeksiyon (ICSI) için sperm hazırlanır.
Spermin yıkanarak hazırlanmasının faydaları şunlarıdır;
1-       Seminal plazma ve diğer inhibitör maddelerle birlikte hareketsiz (immotil) spermler ve yuvarlak hücrelerin (immatür germ hücreleri ve lökositler) de ortamdan uzaklaştırılması
2-       İleri hareketli spermatozoaların konsantre edilerek toplanması,
3-       Spermatozoaların motilite (hareketlilik) ve ileri hareketliliğinin arttırılması,
4-       Semen volümünün, uterusa verilebilecek kadar azaltılması.
Bu teknikle yıkama işlemi öncesinde semende en az 5 milyon hareketli sperm bulunmalıdır ki yıkama sonrası kalan hareketli spermler olabilsin.
Yıkanmış ve seçilmiş olan spermler özel tüpler içinde ve belirli bir ısıda tutan termoslar aracılığıyla aşılama yapacak olan doktora ulaştırılır. 
   12.03.2015

İnsan Kaynakları
Her türlü soru, görüş ya da önerileriniz için, bize yazın!